هرکسی که تحت درمان ارتودنسی است، ممکن است روزی با یک اورژانس ارتودنسی روبرو شود. اورژانس ارتودنسی یعنی شرایطی که سیم یا براکت ها آسیب می بینند و نیاز به رسیدگی فوری دارد تا دهان دچار زخم یا آسیب جدی تر نشود.
در چنین لحظه ای، حفظ آرامش، حرف اول را می زند. شما باید سریعاً نوع مشکل را شناسایی کنید، با یک راه حل موقت خانگی آن را کنترل کنید و در نهایت، حتماً هرچه زودتر خودتان را به متخصص ارتودنسی برسانید. در ادامه این مقاله، یاد می گیرید که چطور در مواقع ضروری، عملکرد مناسبی داشته باشید و اوضاع را کنترل کنید.
با انواع اورژانس ارتودنسی بیشتر آشنا شوید
| نوع اورژانس | علائم و نشانه ها | اقدامات فوری | زمان مراجعه به متخصص |
|---|---|---|---|
| شکستن سیم یا براکت | برجستگی سیم لق شدن براکت درد ناگهانی | 1. استفاده از موم ارتودنسی برای نواحی تیز 2. قطع سیم بیرون زده با ناخن گیر تمیز 3. شستشو با آب نمک | ظرف 72 ساعت (در صورت آسیب به بافت نرم فوراً مراجعه کنید) |
| شل شدن دستگاه های متحرک | حرکت غیرعادی دستگاه صدا دادن ناراحتی | 1. خارج کردن دستگاه 2. نگهداری در جلد مخصوص 3. عدم تلاش برای تعمیر خودسرانه | ظرف 48 ساعت (بهویژه برای دستگاه های فانکشنال) |
| تحریک و زخم مخاط | قرمزی زخم های سطحی سوزش | 1. استفاده از موم ارتودنسی 2. ژل بی حسی موضعی 3. شستشو با سرم نمکی | اگر پس از 3 روز بهبود نیافت |
| تورم لثه/درد فک | التهاب خونریزی تب خفیف | 1. کمپرس سرد 2. مسکن OTC 3. افزایش بهداشت دهان | فوری (در صورت همراهی با تب یا ترشح چرکی) |
نکات مهم در مدیریت اورژانس ها که حتما باید توجه کنید
- همیشه جعبه کمک های اولیه ارتودنسی شامل (موم، ناخنگیر استریل، مسواک مسافرتی) همراه داشته باشید.
- در 24 ساعت اول هر اورژانسی، هر 2 ساعت با آب نمک ولرم شستشو دهید.
- از مصرف غذا های سفت و ترد تا زمان ویزیت ارتودنتیست خودداری کنید.
هشدارهای مهم که حتما باید در این خصوص جدی بگیریم
- هرگز از چسب معمولی برای متصل کردن براکت های مشکل دار استفاده نکنید.
- در صورت قورت دادن قطعات، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
- تورم شدید صورت یا مشکل در تنفس نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد
توضیح انواع اورژانس های ارتودنسی به زبان ساده
البته خیلی از این موارد اگر به خوبی مدیریت شوند آنچنان هم حس اورژانس و ضرورت ندارند ولی به هر روی این ها شایع ترین اورژانس های موجود هستند:
شکسته شدن سیم و یا براکت
براکت ها و سیم ها اجزای ضروری درمان ارتودنسی هستند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است به دلایل مختلف مانند خوردن غذاهای سفت یا چسبناک یا وارد شدن ضربه به صورت تصادفی بشکنند، شل شوند یا یا اینکه از حالت استاندارد و تنظیم شده خارج شوند.
خصوصا هنگامی که براکت یا سیم ارتودنسی ثابت می شکند، می تواند باعث ناراحتی شود و ممکن است پیشرفت درمان را مختل کند. این وضعیت در واقع اورژانس ارتودنسی رایجی است و برای جلوگیری از عوارض بیشتر، رسیدگی سریع به این موضوع بسیار مهم است.
شل یا جابجا شدن وسایل
دستگاه های ارتودنسی مانند اکسپاندر (مثل هایرکس) یا نگهدارنده برای کمک به تراز وسیع شدن فک و یا تراز صحیح دندان ها طراحی شده اند. با این حال، ممکن است از جای خود خارج شوند یا شل شوند یا حتی خراب شوند و برنامه درمانی شما را مختل کنند. اگر دستگاه از جای خود شل یا خارج شده است، ضروری است که برای جلوگیری از هر گونه شکست در پیشرفت ارتودنسی خود اقدام فوری انجام دهید.
ایجاد تحریک شدید یا زخم در دهان
یکی از مشکلات رایجی که در طول درمان ارتودنسی پیش می آید، ایجاد زخم در دهان است. این زخم ها در حقیقت همان تحریکاتی هستند که به خاطر تماس دائم وسایل و سیم ها با بافت حساس گونه و لثه ایجاد می شوند.
اگرچه این وضعیت شاید خیلی اورژانسی به نظر نرسد، اما واقعاً دردسرساز است و آرامش شما را به هم می زند. اگر نتوانستید این ناراحتی را با روش های معمولی و خانگی کنترل کنید، حتماً وقت بگیرید و به متخصص ارتودنسی سر بزنید. باید مطمئن شوید که مشکل حل می شود و درد بی دلیل تحمل نمی کنید
متورم شدن لثه ها همراه با درد فک
متورم شدن لثه ها یا درد فک می تواند نشان دهنده مشکلات زمینه ای مانند عفونت یا التهاب باشد. در حالی که همه موارد تورم لثه یا درد فک اورژانس ارتودنسی نیستند، اما توجه به این علائم و در صورت تداوم یافتن یا بدتر شدن بسیار مهم است.
اقدامات فوری جهت مدیریت اورژانس های ارتودنسی که باید انجام دهیم چیست؟
هنگام مواجهه با اورژانس ارتودنسی، حفظ آرامش و انجام اقدامات فوری ضروری است. برخی از مهم ترین اقداماتی که در مواجه با هر نوع اورژانس ارتودنسی باید انجام دهید عبارتند از:
- شدت اورژانس را ارزیابی کنید: تعیین کنید که آیا نیاز به توجه فوری دارد یا می توان آن را به طور موقت مدیریت کرد.
- دهان خود را تمیز کنید: برای کمک به کاهش درد و کاهش خطر عفونت، دهان خود را با آب نمک گرم بشویید.
- هر قطعه ای که آسیب میبیند را نگه دارید: اگر براکت یا سیمی شکسته است، سعی کنید قطعات را نگه دارید و حین مراجعه به متخصص ارتودنسی خود نشان دهید.
- از موم ارتودنسی استفاده کنید: از موم ارتودنسی برای کاهش ناراحتی ناشی از شکستگی براکتها، سیمهای که نا ایمن هستند استفاده کنید.
- وسایل شل را به طور موقت ایمن کنید: اگر دستگاهی از جای خود خارج شد، سعی کنید آن را به آرامی در موقعیت اولیه خود قرار دهید تا زمانی که ارتودنتیست خود را ببینید.
- مسکن بدون نسخه مصرف کنید: اگر درد یا ناراحتی را تجربه می کنید می توانید مسکن بخورید.
به یاد داشته باشید، این کارها در واقع صرفا اقدامات موقتی برای مدیریت وضعیت هستند تا زمانی که بتوانید از متخصص خود کمک بگیرید.
چه زمانی باید خیلی زود به ارتودنتیست مراجعه کنید؟
در حالی که برخی از موارد اورژانس ارتودنسی را می توان به طور موقت در خانه مدیریت کرد و با تاخیر به متخصص مراجعه کرد، اما در مواردی ممکن است تاخیر جایز نباشد و بنابراین باید در اسرع وقت به مطب ارتودنتست رفت. مثلا در شرایط زیر باید مراجعه فوری باشد:
- درد شدید یا ناراحتی مداوم که با مسکن های بدون نسخه تسکین نمی یابد.
- خونریزی یا تورم بیش از حد در دهان.
- ناتوانی در بستن دهان یا مشکل در صحبت کردن به دلیل خرابی دستگاه.
- وسایل جابجا شده یا شل شده که به طور موقت نمی توان آنها را ایمن کرد.
- سیم بیرون زده که باعث ناراحتی یا آسیب قابل توجهی در داخل دهان شما می شود.
- هر موقعیت دیگری که باعث نگرانی قابل توجه یا اختلال در فعالیت های روزانه شما شود.
اگر مطمئن نیستید که وضعیت شما نیاز به توجه فوری دارد یا خیر، در برقراری تماس با متخصص ارتودنسی خود تردید نکنید. ایشان حتما شما را راهنمایی خواهند کرد.
چطور از بروز اورژانس ارتودنسی پیشگیری کنیم؟
در حالی که گاهی اوقات اورژانس های ارتودنسی غیرقابل اجتناب هستند، اما اقداماتی وجود دارد که می توانید برای به حداقل رساندن خطر آن ها انجام دهید:
دستورالعمل های ارتودنتیست خود را دنبال کنید
پیروی از توصیه های متخصص ارتودنسی در مورد نحوه رعایت بهداشت دهان و دندان، محدودیت های رژیم غذایی و مراقبت از دستگاه ها بسیار مهم است. همکاری شما تضمین می کند که روند درمان تان به خوبی پیش خواهد رفت و احتمال بروز اورژانس ارتودنسی کاهش پیدا می کند.
از مصرف غذاهای سفت و چسبناک که نیاز به جویدن زیاد دارند خودداری کنید
برخی از غذاها می توانند خطر بیشتری برای اتصالات ارتودنسی شما ایجاد کنند. برخی از یان موارد عبارتند از:
- آب نبات های سفت
- آدامس
- تکه های یخ
- پاپ کور
- و تنقلات چسبناک
باید از مصرف این موارد و موارد مشابه خودداری کنید.
در حین فعالیت های بدنی احتیاط کنید
اگر در ورزش یا فعالیت های بدنی شرکت می کنید، حتما از محافظ یا گارد دهان استفاده کنید تا از بریس های خود در برابر آسیب های احتمالی محافظت کنید. از متخصص خود بخواهید که برای زمانی که ورزش تماسی انجام می دهید، برایتان گارد دهان اختصاصی تهیه کند.
مراقب بهداشت دهان و دندان خود باشید
رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی واقعا یک امر ضروری است. دندان های خود را به طور کامل در تمام سطوح مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و به طور منظم با دهانشویه دهان خود بشویید تا از تجمع پلاک، التهاب لثه و در نهایت اورژانس ارتودنسی احتمالی پیشگری کنید.
👋 نوشته جدید: آیا ارتودنسی باعث آسیب به لثه می شود؟
پاسخ به سوالات رایج
این مورد بسیار بسیار نادر است و برای بیشتر بیماران رخ نمی دهد. اما در صورت بروز با خارش و قرمزی مخاط دهان، تورم زبان یا لب ها و احساس سوزش مداوم همراه است.
شکسته شدن الاینر شفاف یکی از مواردی است که اورژانس نیست. شما می توانید تا زمان درست شدن الاینر خود از الاینر قبلی را استفاده کنید.
خیر! فقط به ارتودنتیست خودتان مراجعه فرمایید.