اگر ارتودنسی دارید و باید MRI بگیرید، این مطلب برای شماست

تصور کنید وسط درمان ارتودنسی هستید و همه چیز دارد خوب پیش می رود. ناگهان پزشک تان به دلیلی که ربطی به دندان هایتان ندارد، برایتان یک اسکن MRI تجویز می کند. دقیقا همینجاست که کلی سوال در خصوص انجام ام آر آی در طول درمان ارتودنسی مطرح می شود. آیا این کار خطرناک است؟ آیا ارتودنسی عکس MRI را خراب می کند؟ و اینجا قرار است که همه چیز درباره انجام ام آر آی در طول ارتودنسی را با هم بررسی کنیم.

اول ببینیم MRI چطور کار می کند و چرا فلزات نگران کننده هستند

برای اینکه موضوع را بهتر بفهمیم، باید بدانیم که دستگاه MRI چطور کار می کند. این دستگاه یک آهنربای غول پیکر و فوق العاده قوی است که با کمک امواج رادیویی، از داخل بدن ما عکس های خیلی دقیقی می گیرد. قدرت این آهنربا آنقدر زیاد است که می تواند بعضی از فلزات را با نیروی زیادی به سمت خودش بکشد.

دو نگرانی اصلی در مورد وجود فلز داخل دستگاه MRI وجود دارد:

• یک خطر پرتاب شدن اجسام هست: اگر فلز از نوعی باشد که به شدت جذب آهنربا می شود (مثل آهن خالص)، ممکن است از جای خودش کنده شده و با سرعت به سمت مرکز دستگاه پرتاب شود که خیلی خطرناک است.
• و دیگری خطر داغ شدن و سوختگی پوست: امواج رادیویی دستگاه می توانند در بعضی فلزات جریان الکتریکی ایجاد کنند و باعث شوند آن قطعه فلزی به شدت داغ شده و بافت های کناری اش را بسوزاند.

حالا سوال اصلی این است: آیا فلزاتی که در ارتودنسی استفاده می شوند هم این خطرات را دارند؟

جنس وسایل ارتودنسی برای MRI خطرناک نیست و جای نگرانی ندارد

این بهترین خبر ممکن است. در تقریباً تمام موارد، موادی که در دستگاه های ارتودنسی امروزی استفاده می شوند، برای انجام ام آر آی در طول درمان ارتودنسی کاملاً ایمن هستند.

پس جنس این سیم ها و براکت ها چیست؟

برای اینکه شما را از نگرانی در بیاوریم اجازه دهید که جنس رایج ترین وسایل ارتودنسی را با هم بررسی کنیم:

براکت های فلزی

براکت های ارتودنسی بیشتر از یک نوع آلیاژ فولاد ضد زنگ پزشکی ساخته می شوند. یعنی درست است که فولاد، آهن دارد، اما این آلیاژها طوری ساخته شده‌اند که خاصیت آهنربایی خیلی خیلی ضعیفی دارند و به طور جدی جذب مگنت MRI نمی شوند.

سیم های ارتودنسی

خیلی از سیم هایی که در طول درمان استفاده می شوند، از آلیاژ نیکل-تیتانیوم (NiTi) هستند که اصلاً خاصیت مغناطیسی ندارند. بقیه سیم ها هم که از فولاد ضد زنگ هستند، مثل براکت ها، خاصیت مغناطیسی ناچیزی دارند.

براکت های سرامیکی یا الاینرهای شفاف

این ها که دیگر تکلیف شان مشخص است! چون اصلاً فلزی نیستند، طبیعتاً هیچ خطری از نظر آهنربایی در MRI ایجاد نمی کنند. و می توانید با خیال راحت به انجام ام آر آی در طول درمان ارتودنسی بپردازید.

بیشتر بخوانید: ارتودنسی سرامیکی چیست؟

بنابراین اصلا نگران جنس وسایل و خطرات ناشی از آن در طول اسکن نباشید ….

در نهایت از نظر خطر کنده شدن قطعات یا ایجاد سوختگی، انجام ام آر آی در طول درمان ارتودنسی با دستگاه های استاندارد، تقریباً همیشه ایمن در نظر گرفته می شود. تحقیقات زیادی نشان داده اند که نیرو و گرمایی که در بریس ها ایجاد می شود، آنقدر کم است که هیچ خطری برای شما ندارد.

چالش اصلی این است که بریس ها روی کیفیت عکس MRI تأثیر می گذارند

با اینکه خطر جانی وجود ندارد، اما چالش اصلی ماجرا جای دیگری است. وجود این قطعات فلزی می تواند کیفیت عکس های MRI را، به خصوص در ناحیه سر و گردن، خراب کند. به این خراب شدن عکس در علم پزشکی “آرتیفکت” (Artifact) می گویند.

آرتیفکت در عکس MRI یعنی چه؟

فلزات موجود در ارتودنسی ثابت شما، میدان مغناطیسی قوی دستگاه MRI را در اطراف خودشان به هم می ریزند. این به هم ریختگی باعث می شود عکس هایی که از نواحی نزدیک به دهان گرفته می شود، تار، کج و کوله و به هم ریخته به نظر برسند. شدت خرابی عکس غالبا به این چند عامل بستگی دارد:

ناحیه ای که قرار است عکس برداری شود

هرچقدر ناحیه ای که دکتر می خواهد عکسش را ببیند به دهان شما نزدیک تر باشد (مثل مغز، چشم، سینوس ها یا گردن)، احتمال خراب شدن عکس بیشتر است. اما اگر قرار است از زانو یا کمرتان MRI بگیرید، بریس های شما معمولاً هیچ تأثیری روی عکس نخواهند داشت.

نوع دستگاه MRI

دستگاه های جدیدتر و پیشرفته تر، نرم افزارهایی دارند که تا حدی می توانند این به هم ریختگی ها را کم کنند.

خب اصلا مشکل آرتیفکت چیست؟ چه مشکلی پیش می آورد؟

این آرتیفکت ها می توانند کار تشخیص را برای دکتر رادیولوژیست سخت یا حتی غیرممکن کنند. پس نگرانی اصلی در انجام ام آر آی در طول درمان ارتودنسی، نه سلامتی شما، بلکه به درد بخور بودن یا نبودن عکس نهایی است.

قبل از انجام MRI باید چند کار مهم را هماهنگ کنید

اگر ارتودنسی دارید و دکتر برایتان MRI نوشته، باید مثل یک تیم، بین خودتان، دکتری که MRI را تجویز کرده، متخصص ارتودنسی و مرکز تصویربرداری هماهنگی ایجاد کنید.

آیا ممکن است مجبور شوم کل ارتودنسی را بردارم؟

این اتفاق خیلی خیلی به ندرت پیش می آید. برداشتن تمام براکت ها و چسباندن دوباره شان هم زمان بر است و هم هزینه دارد و معمولاً آخرین راه حل است. این کار فقط در شرایطی انجام می شود که MRI برای تشخیص یک بیماری خطرناک در ناحیه سر لازم باشد و هیچ راه دیگری برای گرفتن عکس خوب وجود نداشته باشد. در ۹۹ درصد موارد، فقط درآوردن سیم اصلی برای انجام ام آر آی در طول درمان ارتودنسی کافی است.

پاسخ سوال هایی که شاید در ذهن شما هم باشد