اگر پوکی استخوان داشته باشم، آیا می توانم ارتودنسی انجام دهم؟

بعضی از افراد با مشکلاتی مثل پوکی استخوان (استئوپروز) یا تراکم پایین استخوان (استئوپنی) دست و پنجه نرم می کنید. در این مقاله می خواهیم به این مساله بپردازیم که اگر این افراد بخواهند دندان هایشان را مرتب کنند آیا تداخلی بین ارتودنسی و پوکی استخوان وجود دارد یا خیر؟ تقریبا سعی کرده‌ایم مهم ترین چیزهایی که میبایست در این خصوص بدانید را مورد بررسی قرار دهیم.

اول ببینیم ارتودنسی و پوکی استخوان هر کدام چه کار می کنند

برای اینکه ارتباط این دو را بفهمیم، باید اول مکانیسم هر کدام را به طور جداگانه درک کنیم. اول بیایید با پوکی استخوان شروع کنیم که اسمش مقداری هم ترسناک است!

پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان یک بیماری است که در آن، تراکم و کیفیت استخوان ها کاهش پیدا می کند. استخوان ها ضعیف تر و شکننده تر می شوند و بیشتر در معرض شکستگی قرار می گیرند. این فرآیند در تمام استخوان های بدن، از جمله استخوان فک که دندان ها را نگه داشته، اتفاق می افتد.

مکانیزم درمان های ارتودنسی چیست؟

حرکت دندان ها در ارتودنسی، یک فرآیند بیولوژیک به نام “بازسازی استخوان” (Bone Remodeling) است. وقتی به دندان نیرو وارد می کنیم، در سمتی که دندان به آن سمت حرکت می کند، سلول هایی به نام “استئوکلاست” استخوان را می خورند و راه را باز می کنند. در سمت مقابل، سلول هایی به نام “استئوبلاست” استخوان جدید می سازند تا فضای خالی پشت دندان را پر کنند. یعنی ما در ارتودنسی روند تخریب حساب شده و بازسازی اصولی استخوان را داریم تا دندان ها را مرتب کنیم.

همانطور که می بینید…

هر دو موضوع مستقیماً با سلامت و سوخت وساز استخوان در ارتباط هستند. پس ارتودنسی و پوکی استخوان قطعاً روی هم تأثیر می گذارند.

آیا داشتن پوکی استخوان به معنای خداحافظی با ارتودنسی است؟

خبر خوب این است در اکثر موارد، خیر!

داشتن پوکی استخوان یا تراکم پایین استخوان، به طور خودکار شما را از لیست کاندیداهای ارتودنسی حذف نمی کند (خیلی ها این را بشنوند خوشحال می شوند). اما این درمان برای شما، شرایط و ملاحظات خاصی دارد که باید با دقت بسیار زیادی رعایت شود. در واقع، موفقیت درمان شما به یک همکاری تیمی بسیار قوی بین شما، متخصص ارتودنسی و پزشکی که پوکی استخوان شما را مدیریت می کند، بستگی دارد.

تأثیر پوکی استخوان بر حرکت دندان ها چیست؟

از آنجایی که استخوان فک در افراد مبتلا به پوکی استخوان، تراکم کمتری دارد و فعالیت سلول های استخوانی در آن تغییر کرده است، ممکن است با پدیده های زیر روبرو شویم که خیلی هم خوشایند نیستند:

حرکت دندان ها ممکن است سریع تر باشد

چون استخوان مقاومت کمتری در برابر نیروها دارد، ممکن است دندان ها با سرعت بیشتری حرکت کنند. شاید در نگاه اول این مساله خوب به نظر برسد، اما سرعت بالا در درمان های ارتودنسی همیشه یک مزیت نیست. چرا؟ راستش را بخواهید چون کنترل دقیق حرکت دندان ها در این شرایط سخت تر می شود و نیاز به مهارت بسیار بالای متخصص دارد. (و هر متخصص ارتودنسی هم از عهده این شرایط به خوبی بر نمی آید)

نیاز به نیروهای بسیار ملایم تر

این مهم ترین اصل در درمان ارتودنسی و پوکی استخوان است. متخصص ارتودنسی باید از نیروهای بسیار سبک تر و بیولوژیک تری نسبت به یک بیمار عادی استفاده کند. اعمال نیروهای سنگین در یک استخوان ضعیف، می تواند بسیار خطرناک باشد و به جای حرکت کنترل شده، باعث آسیب به استخوان و ریشه دندان شود.

ریسک بالاتر تحلیل ریشه

برخی مطالعات نشان می دهند که استخوان با تراکم پایین، ممکن است حمایت کمتری از ریشه دندان به عمل آورد و در نتیجه، ریسک تحلیل ریشه (کوتاه شدن جزئی ریشه) در طول درمان کمی افزایش یابد.

نقش داروهای پوکی استخوان در طول درمان های ارتودنسی چیست؟

این بخش، یکی از پیچیده ترین و مهم ترین جنبه های ارتودنسی و پوکی استخوان است. بسیاری از بیمارانی که برای پوکی استخوان تحت درمان هستند، از دسته ای از داروها به نام “بیس فسفونات ها” (Bisphosphonates) مانند آلندرونیت (Alendronate) یا زولدرونیک اسید (Zoledronic acid) استفاده می کنند.

این داروها چه کارهایی انجام می دهند؟

بیس فسفونات ها با مهار کردن فعالیت سلول های “استئوکلاست” (همان سلول هایی که استخوان را می خورند)، از تحلیل رفتن بیشتر استخوان جلوگیری می کنند و به درمان پوکی استخوان کمک می کنند.

پس تداخل این داروها با ارتودنسی دقیقا در کجاست؟

یادتان هست که گفتیم برای حرکت دندان، نیاز داریم که استئوکلاست ها استخوان جلوی مسیر را بخورند؟ حالا تصور کنید شما دارویی مصرف می کنید که دقیقاً جلوی کار همین سلول ها را می گیرد! این یعنی:

حرکت دندان ها به شدت کند یا حتی متوقف می شود

چون راه برای حرکت دندان باز نمی شود، دندان ها در مقابل نیروهای ارتودنسی مقاومت کرده و حرکت نمی کنند. در این حالت، درمان ارتودنسی تقریباً غیرممکن می شود.

ریسک یک عارضه نادر اما جدی

در موارد بسیار نادر، دستکاری های دندانی (مانند کشیدن دندان یا حتی حرکت ارتودنسی) در بیمارانی که دوزهای بالای بیس فسفونات (به خصوص نوع تزریقی) دریافت می کنند، می تواند منجر به یک عارضه جدی به نام “استئونکروز فک” (ONJ) شود که در آن، بخشی از استخوان فک می میرد.

پس تکلیفمان در این شرایط چیست؟

اینجاست که اهمیت اطلاع رسانی و هماهنگی مشخص می شود. شما باید حتماً و حتماً به متخصص ارتودنسی خود اطلاع دهید که از چه داروهایی برای پوکی استخوان استفاده می کنید. او پس از مشورت با پزشک تان، بهترین تصمیم را خواهد گرفت. گاهی ممکن است پزشک صلاح بداند که برای یک دوره مشخص، داروی شما را تغییر دهد یا آن را موقتاً قطع کند (اگر از نظر پزشکی ایمن باشد) تا درمان ارتودنسی امکان پذیر شود. هرگز خودسرانه داروی خود را قطع نکنید!

یک برنامه درمانی ایمن برای شما چگونه خواهد بود؟

اگر شما پوکی استخوان دارید و قصد ارتودنسی دارید، باید منتظر یک طرح درمان محتاطانه و دقیق باشید. در جدول زیر می توانید مراحل مختلف و اصولی ارتودنسی و پوکی استخوان را مشاهده فرمایید:

این موضوع را جمع بندی کنیم؟

ارتودنسی و پوکی استخوان لزوماً با هم در تضاد نیستند. با یک برنامه ریزی دقیق، همکاری تنگاتنگ بین تیم پزشکی و رعایت احتیاط های لازم، شما هم می توانید به لبخندی که آرزویش را دارید برسید. مهم ترین چیز، انتخاب یک متخصص ارتودنسی باتجربه و آگاه است که بداند چگونه با این شرایط خاص برخورد کند.

اگر مایل هستید در این خصوص اطلاعات بیشتری کسب کنید و با وجود پوکی استخوان قصد دارید درمان ارتودنسی را شروع کنید خوشحال می شویم با ما در کلینیک های دکتر درویش پور تماس بگیرید. ما بیشتر از ۲۰ سال سابقه درمان ارتودنسی داریم و بسیاری از مراجعانمان با وجود پوکی استخوان به خوبی و در حالتی استاندارد درمان شده‌اند شما می توانید نفر بعدی باشید.

سوالات پرتکرار شما در خصوص ارتودنسی و پوکی استخوان