بعضی از افراد ممکن است در طول درمان ارتودنسی متوجه شوند مینای دندانشان کمی تغییر رنگ داده یا آسیب‌دیده‌است. البته که این مشکل برای همه پیش نمی آید ولی بهرحال در عده ای ممکن است رخ دهد. ما اینجا می خواهیم برای مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی یک سری راهکار برایتان توضیح دهیم. ولی قبل از آن باید بدانیم که چرا ممکن است مینای دندان در طول ارتودنسی آسیب ببیند.
عامل شماره یک تخریب مینای دندان شما در دوران ارتودنسی چیست؟
برای اینکه بتوانیم از مینای دندان محافظت کنیم، اول باید دشمن اصلی را بشناسیم. دشمن شما، “پلاک میکروبی” است. پلاک، یک لایه نرم، چسبناک و بی رنگ از باکتری هاست که به طور مداوم روی دندان های شما تشکیل می شود. این باکتری ها از قند و نشاسته ای که شما می خورید، تغذیه می کنند و به عنوان محصول جانبی، “اسید” تولید می کنند.
حالا چه اتفاقی می افتد؟
این اسید، مواد معدنی حیاتی (کلسیم و فسفات) را از ساختار کریستالی مینای دندان شما می دزدد. به این فرآیند “دمینرالیزاسیون” یا “معدنی زدایی” می گویند. وقتی مینای دندان مواد معدنی خود را از دست می دهد، متخلخل و ضعیف می شود و رنگ آن از شفاف به سفید گچی تغییر می کند.
این دقیقاً همان لکه سفیدی است که ما از آن می ترسیم. اگر این فرآیند ادامه پیدا کند، لکه سفید به یک حفره واقعی، یعنی “پوسیدگی دندان” تبدیل خواهد شد. بنابراین باید مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی را حتما و حتما جدی بگیریم.
چرا در دوران ارتودنسی، مینای دندان در خطر بیشتری قرار دارد؟
در حالت عادی، بزاق دهان، مسواک زدن و حرکت طبیعی زبان و گونه‌ها، به تمیز شدن مداوم دندان ها و حذف پلاک کمک می کنند. اما دستگاه های ارتودنسی ثابت (براکت ها، سیم ها و اورینگ ها) کلی گوشه و کنار و پناهگاه جدید برای گیر کردن غذا و تجمع پلاک ایجاد می کنند.
مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی به این دلیل حیاتی است که براکت ها، مانند یک سد، جلوی تمیز شدن طبیعی دندان را می گیرند و ناحیه اطراف خود را به یک منطقه پرخطر برای حمله اسیدی تبدیل می کنند.
چطور از مینای دندان در طول درمان ارتودنسی حفاظت کنیم؟
خیلی ساده هست، شما برای اینکار باید 3 کار اصلی و عمده انجام دهید:
اول در حد عالی بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید
این مهم ترین و قدرتمندترین سلاح شما برای مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی هست. شما باید در طول درمان ارتودنسی، در مورد بهداشت دهان خود بسیار سخت گیر باشید. یعنی چطور سخت گیر باشیم؟ کار خاصی نمی خواهد انجام دهید فقط این چند نکته را رعایت کنید:
مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی
دیگر مسواک زدن دو بار در روز کافی نیست. شما باید بعد از خوردن هر چیزی، حتی یک میان وعده کوچک، دندان های خود را مسواک بزنید.
یادگیری تکنیک صحیح مسواک زدن با ارتودنسی
شما باید با یک مسواک نرم، با دقت تمام سطوح دندان را تمیز کنید: بالای براکت ها، پایین براکت ها، و سطح خود براکت ها. استفاده از “مسواک بین دندانی” (Interdental Brush) برای تمیز کردن فضاهای زیر سیم و کناره های براکت ها، کاملاً ضروری است.
نخ دندان کشیدن روزانه را هرگز ترک نکنید
بله، می دانیم که نخ دندان کشیدن با وجود سیم ها سخت و زمان بر است. اما این کار برای مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی و جلوگیری از پوسیدگی های بین دندانی، حیاتی است. از “نخ دندان سوپرفلاس” (Super Floss) یا “عبوردهنده نخ” (Floss Threader) برای رد کردن نخ از زیر سیم اصلی استفاده کنید.
واترجت، یک متحد قدرتمند
استفاده از واترجت (آب فشان دهان) به عنوان مرحله نهایی، می تواند به شستشوی ذرات باقی مانده از نقاط غیرقابل دسترس کمک شایانی کند.
دوم از فلوراید غافل نشوید که بسیار بسیار مهم است
چه باور کنید چه نه اما فلوراید، بهترین دوست مینای دندان شماست. این ماده معدنی، دو کار شگفت انگیز انجام می دهد:
- اول اینکه فرآیند معدنی زدایی (از دست رفتن کلسیم) را کند می کند
- و دوم اینکه به فرآیند “رمینرالیزاسیون” (جایگزینی مواد معدنی از دست رفته) کمک می کند.
در واقع، فلوراید مینای دندان شما را در برابر حملات اسیدی، قوی تر و مقاوم تر می کند. برای مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی با کمک فلوراید هم از این روش ها استفاده کنید:
- از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید: مطمئن شوید که خمیردندان روزانه شما حتماً حاوی فلوراید است.
- از دهانشویه های فلوراید کمک بگیرید: استفاده روزانه از یک دهانشویه حاوی فلوراید (بدون الکل)، یک لایه محافظ اضافی برای دندان های شما فراهم می کند. بهترین زمان استفاده از آن، شب ها قبل از خواب و پس از مسواک است.
- فلورایدتراپی در مطب: متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک شما ممکن است در طول درمان، به صورت دوره ای از ژل ها یا وارنیش های فلوراید با غلظت بالا برای محافظت بیشتر از دندان هایتان استفاده کند.
و در آخر رژیم غذایی و کاهش حملات اسیدی هم خط دفاع آخر هست
شما می توانید با کنترل چیزی که می خورید، به طور مستقیم به مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی کمک کنید. ساده هست و فقط باید یادتان باشد هر بار که شما چیزی شیرین یا نشاسته ای می خورید، دهان شما برای حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به یک محیط اسیدی تبدیل می شود. به طور کلی هم این چند نکته را رعایت فرمایید:
تعداد وعده های غذایی و میان وعده ها را کم کنید
سعی کنید به جای ریزه خواری مداوم، وعده های غذایی اصلی و منظمی داشته باشید. این کار تعداد حملات اسیدی در طول روز را کاهش می دهد.
مصرف نوشیدنی های قندی و اسیدی را به حداقل برسانید
نوشابه ها (حتی نوع رژیمی)، آبمیوه های صنعتی، نوشیدنی های ورزشی و انرژی زا، دشمنان اصلی مینای دندان شما هستند. اگر هوس کردید، آن ها را به سرعت و همراه با وعده غذایی بنوشید و بلافاصله دهان خود را با آب بشویید.
از خوراکی های چسبناک دوری کنید
شیرینی ها، شکلات ها و خوراکی های چسبناکی که به دندان ها و براکت ها می چسبند، برای مدت طولانی تری باکتری ها را تغذیه کرده و باعث تولید اسید می شوند.
بیشتر بخوانید: تغذیه در زمان ارتودنسی (لیست غذاهای نرم + غذاهای ممنوعه ارتودنسی)
روتین بهداشتی شما قبل و در حین ارتودنسی (به چشم مرور نگاه کنید)
در این جدول ما یک مقایسه ساده از بهداشت دهان و دندان قبل و حین ارتودنسی داریم. مرور این جدول به شما در مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی کمک خواهد کرد:
| فعالیت بهداشتی | روتین قبل از ارتودنسی | روتین ایده آل در حین ارتودنسی |
|---|---|---|
| دفعات مسواک زدن | ۲ بار در روز | حداقل ۳ بار در روز (بعد از هر وعده اصلی) |
| ابزارهای لازم | مسواک و نخ دندان | مسواک نرم، مسواک بین دندانی، نخ دندان مخصوص، دهانشویه فلوراید، (واترجت اختیاری) |
| زمان لازم برای بهداشت | حدود ۳-۴ دقیقه در روز | حدود ۱۰-۱۵ دقیقه در روز |
| مراجعات دندانپزشکی | هر ۶ تا ۱۲ ماه | چکاپ و جرم گیری هر ۴ تا ۶ ماه (علاوه بر ویزیت های ارتودنسی) |
به هر قیمتی روتین بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید ….
ببینید شاید این روتین جدید کمی سخت به نظر برسد، اما به آن به چشم یک سرمایه گذاری نگاه کنید. شما در حال صرف وقت و هزینه زیادی برای مرتب کردن دندان هایتان هستید. حیف است که در پایان این مسیر، با دندان هایی مرتب اما پر از لکه های سفید و پوسیدگی روبرو شوید.
با کمی دقت و حوصله بیشتر، شما می توانید در روز باز کردن دستگاه ها، از دیدن یک لبخند کاملاً سالم، یکدست و درخشان لذت ببرید و این، بهترین پاداش برای تمام زحمات شما خواهد بود.
سوالات پرتکرار شما در خصوص مراقبت از مینای دندان در طول ارتودنسی
متأسفانه، این لکه ها معمولاً دائمی هستند. اگرچه با روش هایی مانند استفاده از خمیردندان های مخصوص یا تکنیک “رزین اینفیلتریشن”، می توان ظاهر آن ها را تا حد زیادی بهبود بخشید، اما بهترین درمان، پیشگیری است.
بله. اگر بعد از خوردن غذا و قبل از گذاشتن مجدد الاینر، دندان های خود را به خوبی تمیز نکنید، مواد قندی زیر پلاک گیر می کند و دقیقاً همان فرآیند معدنی زدایی اتفاق می افتد.
خیر. بلیچینگ کل دندان را روشن تر می کند و چون لکه های سفید نیز روشن تر می شوند، ممکن است این تضاد رنگی حتی بیشتر به چشم بیاید.