با کاربرد انواع کش ارتودنسی آشنا شوید (توضیح کامل الاستیک های ارتودنسی)

کش های ارتودنسی، یکی از ابزارهای کلیدی در درمان های ارتودنسی هستند که برای اصلاح و جابجایی دندان ها و تراز کردن فک ها استفاده می شوند. این ابزارهای کوچک و منعطف، با ایجاد فشار تدریجی، دندان ها را در جهت صحیح هدایت و به بهبود هماهنگی و زیبایی لبخند کمک می کنند. در این مقاله، به بررسی ساده انواع کش ارتودنسی، کاربردشان و همچنین نکات مهم برای استفاده صحیح از آن ها می پردازیم.

کش ارتودنسی چگونه به بهبود وضعیت دندان ها و فک ها کمک می کند؟

در فرآیند درمان ارتودنسی، هدف اصلی متخصصان ایجاد تراز مناسب دندان ها و فک هاست. این کار به وسیله اعمال نیروهای کنترل شده‌ای که کش ها به دندان ها وارد می کنند انجام می شود. هر کش ارتودنسی به نحوی طراحی می شود تا نیرویی خاص و محدود به بخشی از دهان یا دندان وارد کند. ارتودنتیست ها با نصب الاستیک ها در نقاط مختلف دندان ها و فک ها، می توانند دندان ها را به تدریج در جهت درست هدایت کنند. و در نهایت، دندان ها به ترتیب و در جایگاه مناسب خود قرار گیرند.

چند نوع الاستیک ارتودنسی دارد؟ (معرفی مهم ترین کش ها)

با توجه به نوع و شدت ناهنجاری های دندانی، ارتودنتیست ها از انواع مختلف کش ارتودنسی استفاده می کنند. این کش ها از نظر شکل، اندازه، ضخامت و میزان کشسانی با هم تفاوت دارند و به دسته‌بندی های مختلف تقسیم می شوند که در ادامه هر نوع را معرفی می کنیم:

۱. کش های بین فکی (Interarch Elastics)

کش ارتودنسی بین فکی یا Interarch Elastics یکی از پرکاربردترین الاستیک ها هستند و مخصوصاً برای اصلاح ناهنجاری های فکی به کار می روند. متخصصان از این نوع کش ها برای تراز و هم راستاسازی فک های بالا و پایین استفاده می کنند. این کش ها بسته به نیاز بیمار و نوع ناهنجاری در سه نوع کلاس ۲، کلاس ۳ و عمودی یا Vertical مورد استفاده قرار گیرند.

— کش های کلاس ۲

کش های کلاس ۲ در بیمارانی که فک پایین آن ها نسبت به فک بالا عقب تر (اوربایت) است، استفاده می شوند. این نوع کش ها با اتصال دندان های جلو در فک بالا به دندان های عقب در فک پایین، نیرویی را اعمال می کنند که به تدریج فک پایین را به جلو حرکت می دهد. این حرکت فک می تواند در رفع ناهنجاری های پیچیده فکی مؤثر باشد و باعث ایجاد هماهنگی بهتر بین دو فک شود.

— کش های کلاس ۳

کش های کلاس 3 برای افرادی که فک بالایشان عقب تر از فک پایین قرار دارد، کاربرد دارند. در این موارد، کش ارتودنسی به صورتی تنظیم می شوند که نیرویی از دندان های عقب فک بالا به دندان های جلو فک پایین منتقل می شود. این نیرو به جابه جایی فک بالا به سمت جلو کمک می کند.

— کش های عمودی (Vertical Elastics)

کش های عمودی نوع دیگری از کش های بین فکی است و در مواردی که بیمار نیاز به بسته‌شدن فضای بین دندان ها و فک ها دارد، استفاده می شود. الاستیک های عمودی بین دندان های بالا و پایین قرار می گیرند. آن ها باعث بسته شدن دهان و ایجاد هماهنگی بین دندان ها و فک ها می شوند.

۲. کش های داخل فکی (Intraarch Elastics)

کش های انتراآرچ یا Intraarch Elastics برای اصلاح موقعیت دندان ها در یک فک استفاده می شوند. این الاستیک ها از یک سمت فک به سمت دیگر آن کشیده می شوند و به کنترل دقیق تر حرکت دندان ها در یک فک کمک می کنند. مجددا اشاره می کنیم که فقط برای یک فک استفاده می شوند.

— کش های صاف کننده (Aligning Elastics)

یکی از انواع رایج این کش ارتودنسی فکی، کش های تراز کننده دندان ها هستند که برای جابه جایی دندان ها در جهت مشخص به کار می روند. این نوع کش ها معمولاً در بیمارانی استفاده می شوند که نیاز به تنظیم دقیق تری در موقعیت دندان ها دارند. دندانپزشک با نصب این کش ها می تواند دندان های خاصی را به صورت خاص به جهت مورد نظر هدایت کند.

— کش های نگهدارنده یا کاهش دهنده فاصله (Space Closers)

نوع دیگری از کش های داخل فکی، الاستیک ها نگهدارنده یا کاهش دهنده فاصله هستند. این کش ها برای نزدیک کردن دندان ها به یکدیگر و کاهش فواصل خالی بین آن ها استفاده می شوند.

۳. کش های قدرتی (Power Chains)

کش های قدرتی یا Power Chains از نوعی الاستیک به هم پیوسته تشکیل می شوند. این الاستیک ها به دلیل ساختار منسجم و پیوسته خود، نیروی بالاتری از سایر کش ها ایجاد می کنند. پاور چین به عنوان محکم ترین کش ارتودنسی معمولاً در مواردی استفاده می شوند که بیمار دارای فواصل بزرگ بین دندان ها است و می خواهد آن ها را زود ببندد.

۴. کش های کوتاه مدت یا روزانه (Short-term Elastics)

این کش ها به دلیل نیروی ملایمی که اعمال می کنند، معمولاً برای استفاده روزانه یا مدت زمان های کوتاه تجویز می شوند و در مواردی به کار می روند که نیاز به کنترل و جابه جایی تدریجی و آهسته تری دارند. این الاستیک ها معمولاً برای جابه جایی های کوچک تر و تنظیم دقیق تر دندان ها کاربرد دارند.

نکات کلیدی در استفاده صحیح از الاستیک های ارتودنسی

درمان ارتودنسی به دقت و تعهد بیمار نیز وابسته است. به همین دلیل رعایت اصولی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم می تواند در موفقیت درمان و دستیابی به نتیجه بهتر بسیار موثر باشد:

• رعایت زمان بندی استفاده از کش ارتودنسی: توصیه می شود که بیماران کش ها را حداقل ۲۰ ساعت در روز استفاده کنند، تا نیروی کافی برای جابه جایی دندان ها وارد شود.
• تعویض منظم کش ها: الاستیک ها ارتودنسی پس از مدتی شل می شوند و اثر خود را از دست می دهند. به همین دلیل تعویض منظم آن ها طبق دستور دندانپزشک ضروری است.
• اجتناب از مصرف مواد غذایی مضر: کش ها نسبت به غذاهای سفت و چسبناک حساس هستند و ممکن است از جای خود خارج شوند یا پاره شوند. بنابراین در طول درمان، از مصرف این نوع مواد پرهیز کنید.

پاسخ به سوالات متداول درباره کش ارتودنسی