بیایید بدون هیچ مقدمه چینی برویم سر اصل مطلب آیا ارتودنسی نامرئی درد دارد؟ آیا قرار است ماه ها درد بکشید تا دندان هایتان با الاینرها صاف شود؟ واقعیت این است که پاسخ به این سوال “نه” هست.
درد در درمان های ارتودنسی تعریف خاص خودش را دارد. این درد شبیه مواقعی نیست که دندانتان خراب است یا عفونت کرده، بلکه بیشتر شبیه درد شیرینِ عضلات بعد از یک ورزش سنگین است. در این مطلب می خواهیم خیلی روراست و شفاف، تمام حس هایی که در طول این درمان تجربه خواهید کرد را بررسی کنیم تا با چشم باز و خیال راحت وارد این مسیر شوید.
بیایید اول بفهمیم چرا اصلا دندان ها موقع ارتودنسی درد می گیرند؟
برای اینکه بدانیم آیا ارتودنسی نامرئی درد دارد یا نه، باید بدانیم زیر لثه های شما چه خبر است. دندان های شما مثل میخ در دیوار کوبیده نشده اند؛ آن ها در یک بستر زنده از استخوان و الیاف نگهدارنده قرار دارند. وقتی ما با الاینر شفاف به دندان فشار می آوریم تا حرکت کند، در واقع داریم یک پروسه بیولوژیک التهابی را در استخوان فک بیدار می کنیم.
این فشار باعث می شود جریان خون در اطراف ریشه دندان تغییر کند….
بدن شروع می کند به تحلیل بردن استخوان در جهت حرکت و ساختن استخوان جدید پشت دندان. این فعالیت سلولی و تغییر جریان خون، خودش را به صورت “حساسیت” یا “درد” نشان می دهد. پس اگر دردی حس کردید، نترسید! این درد یعنی سیستم بدن شما سالم است و دندان ها دارند طبق برنامه حرکت می کنند. اگر هیچ حسی نداشتید، باید نگران باشید که شاید درمان متوقف شده است.
ارتودنسی نامرئی نبست به سیم کشی فلزی (ارتودنسی ثابت) چقدر درد دارد؟
یکی از بزرگترین مزیت های تبلیغاتی الاینرها، راحتی آن هاست. اما آیا واقعاً اینطور است؟ بیایید مقایسه کنیم. در ارتودنسی فلزی، شما دو منبع درد دارید:
۱. درد حرکت دندان ها (فشار روی ریشه).
۲. درد زخم شدن بافت نرم (لب، گونه و زبان) به خاطر برخورد با فلزات تیز و سیم ها.
در ارتودنسی نامرئی، منبع دوم تقریباً حذف می شود…
پلاک ها صاف و پلاستیکی هستند و لب و دهان شما را پاره نمی کنند. اما منبع اول، یعنی فشار روی دندان، همچنان وجود دارد. بالاخره قرار است دندان در استخوان حرکت کند و این حرکت بدون نیرو امکان پذیر نیست. پس اگر بپرسید آیا ارتودنسی نامرئی درد دارد؟ می گوییم بله، درد جابجایی دندان را دارد، اما دردِ زخم و زیلی شدن دهان را ندارد و همین موضوع، تحمل آن را صد برابر راحت تر می کند.
روزهای اول درمان چه حسی خواهید داشت؟ (یعنی ۴۸ ساعت اول)
وقتی برای اولین بار پلاک شماره یک را در دهان می گذارید، شاید در ساعت های اول همه چیز عادی به نظر برسد. اما کم کم که پلاک جا می افتد و نیرویش را وارد می کند، یک حس فشار مبهم روی تمام دندان هایتان حس می کنید.
بسیاری از بیماران ما این حس را به عنوان “درد” توصیف نمی کنند، بلکه می گویند دندان هایشان “کوفته” یا “حساس” شده است. مثلاً وقتی می خواهید یک تکه نان را گاز بزنید، دندان هایتان تیر می کشد و ترجیح می دهید سوپ بخورید.
این اوج ناراحتی است که معمولاً در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اولِ شروع هر پلاک جدید اتفاق می افتد. بعد از این دو روز، دندان ها به موقعیت جدید عادت می کنند و درد فروکش می کند تا پلاک بعدی!
آیا هر بار که پلاک را عوض می کنم دوباره درد شروع می شود؟
این سوال خیلی مهمی است. در سیستم ارتودنسی نامرئی، شما هر دو هفته (یا ده روز) یک بار پلاک تان را عوض می کنید. هر پلاک جدید، کمی با قبلی فرق دارد تا دندان را یک مرحله جلوتر ببرد.
بنابراین، بله!
هر بار که پلاک نو را می گذارید، دوباره آن حس فشار و تنگی جزئی برمی گردد. اما خبر خوب این است که بدن شما یاد می گیرد این مساله را پشت گوش بی اندازد. برای همین هست که درد پلاک های بعدی معمولاً خیلی کمتر از پلاک اول است و شما به این ریتم عادت می کنید.
خیلی از بیماران حتی از این حس فشار استقبال می کنند چون به آن ها اطمینان می دهد که درمان شان در حال پیشرفت است. پس در پاسخ به اینکه آیا ارتودنسی نامرئی درد دارد، باید بگوییم: دردی سینوسی است که هر دو هفته اوج می گیرد و زود خاموش می شود.
جدول مقایسه شدت درد در مراحل مختلف درمان را با هم مرور کنیم؟
برای پاسخ کلی تر به سوال آیا ارتودنسی نامرئی درد دارد یا نه؛ بیایید شدت ناراحتی را در زمان های مختلف مقایسه کنیم:
| مرحله درمان | نوع حس و شدت درد | مدت زمان ماندگاری |
|---|---|---|
| لحظه گذاشتن پلاک نو | احساس تنگی شدید و فشار | چند ساعت اول |
| روز اول و دوم | حساسیت دندان ها هنگام جویدن و برخورد | ۲۴ تا ۴۸ ساعت |
| روز سوم تا پایان پلاک | حس عادی، بدون درد، راحتی کامل | تا زمان تعویض پلاک بعدی |
| هنگام غذا خوردن | درد خفیف اگر چیز سفت گاز بزنید | فقط در روزهای اول هر پلاک |
| هنگام درآوردن پلاک | درد لحظه ای (چون دندان حساس کشیده می شود) | ثانیه ای، هنگام خارج کردن |
چند نکته بسیار بسیار ساده برای اینکه اصلا درد نداشتهباشید
حالا که فهمیدیم آیا ارتودنسی نامرئی درد دارد و جواب مثبت است، بیایید یاد بگیریم چطور این درد را دور بزنیم و مدیریت کنیم. خوشبختانه با چند تکنیک ساده می توانید این دوران را مثل آب خوردن سپری کنید بدون اینکه دردی تجربه کنید:
۱. پلاک جدید را شب ها قبل از خواب بگذارید
این بهترین توصیه ای است که می توانم به شما بکنم:
- اگر صبح پلاک جدید را بگذارید، باید تمام طول روز با حس فشار و تنگی آن کلنجار بروید.
- اما اگر شب، درست قبل از خواب پلاک جدید را بگذارید، بدترین ساعاتِ فشار اولیه را در خواب سپری می کنید. بنابراین صبح که بیدار می شوید، دندان هایتان تا حد زیادی به شرایط جدید عادت کرده اند و درد بسیار کمتری حس خواهید کرد.
۲. آب سرد و یخ معجزه می کند
اگر دندان هایتان ذق ذق می کند، مقداری آب یخ بنوشید (البته با پلاک در دهان فقط آب مجاز است!). سرما باعث انقباض عروق و بی حس شدن نسبی اعصاب دندان می شود و التهاب را کم می کند. حتی مکیدن یک تکه یخ (بدون جویدن) وقتی پلاک را درآورده اید، می تواند خیلی آرام بخش باشد.
۳. از مسکن های ساده کمک بگیرید
لازم نیست قهرمان بازی در بیاورید! اگر در یکی دو روز اول درد کلافه تان کرده، یک قرص استامینوفن ساده بخورید. ترجیحاً از ایبوپروفن یا ژلوفن به مقدار زیاد استفاده نکنید، چون برخی تحقیقات می گویند داروهای ضدالتهاب قوی ممکن است سرعت حرکت دندان را کمی (خیلی کم) کند کنند. اما برای کاهش درد، اولویت با راحتی شماست. (ما در مقاله تاثیر داروها بر درمان ارتودنسی به این چیزها پرداختهایم، دوست داشتید حتما نگاهی بی اندازید)
۴. غذاهای نرم بخورید تا به دندان ها مرخصی بدهید
در روزهای اولِ هر پلاک، دندان های شما حساس هستند. گاز زدن سیب سفت یا جویدن ته دیگ و استیک، مثل راه رفتن روی پای شکسته است. در این روزها هوای دندان هایتان را داشته باشید و از غذاهای نرم مثل پاستا، سوپ، پوره و اسموتی استفاده کنید. (برای اینکه در این خصوص بیشتر بدانید، به صفحه باید ها و نبایدهای تغذیه در زمان ارتودنسی یک سر بزنید)
لبه های تیز پلاک گاهی باعث درد می شوند، باید حواستان به این موضوع باشد
گاهی اوقات وقتی می پرسید آیا ارتودنسی نامرئی درد دارد، منظور درد دندان نیست، بلکه درد زبان یا لثه است. گاهی لبه های پلاستیکی الاینر ممکن است کمی زبر باشد و زبان یا لثه شما را اذیت کند. این مشکل ربطی به حرکت دندان ندارد و نباید تحملش کنید.
خب راه حل چیست؟
- خیلی ساده هست. می توانید با یک سوهان ناخن معمولی، خیلی آرام و با احتیاط لبه ای که اذیت می کند را صاف کنید.
- یا اگر می ترسید پلاک را خراب کنید، به دکتر ارتودنسی تان بگویید تا در عرض چند ثانیه آن را برایتان صاف کند.
بعضی ها از درد هنگام درآوردن پلاک ها صحبت می کنند ….
یکی از لحظاتی که ممکن است کمی دردناک باشد، لحظه درآوردن پلاک های سفت از روی دندان های حساس است. به خصوص اگر روی دندان هایتان اتچمنت (همان برجستگی های کامپوزیتی) داشته باشید، پلاک خیلی محکم گیر می کند. (در مورد اتچنت های ارتودنسی نامرئی قبلا مفصلا صحبت کرده ایم، اگر دوست داشتید بخوانید)
ببینید اگر بخواهید پلاک را به زور بکشید، دردتان می آید. بنابراین باید اصولی این کار را انجام دهید. تکنیک درستش این است:
- از دندان های آسیاب (خلفی) شروع کنید.
- با ناخن، پلاک را از داخل به سمت بیرون آزاد کنید.
- وقتی دو طرف عقب آزاد شد، پلاک را به آرامی از روی دندان های جلو بردارید.
- هرگز پلاک را با شدت از یک سمت نکشید.
این مقالات هم درباره ارتودنسی نامرئیه:
خلاصه کلام؛ آیا این درد ارزشش را دارد؟
شاید این شایعات در مورد درد ارتودنسی نامرئی شما را ترسانده باشد، اما بگذارید خیالتان را راحت کنم. در مقایسه با روش های قدیمی، ارتودنسی نامرئی اصلا بی درد است:
در واقع اگر هم دردی باشد گذرا، قابل پیش بینی و کاملاً قابل تحمل است. میلیون ها نفر در سراسر دنیا (حتی نوجوانان کم تحمل) این درمان را انجام داده اند و از نتیجه اش راضی اند.
آن چند روز حساسیت و فشار، بهای بسیار ناچیزی است که برای داشتن یک لبخند بی نقص تا آخر عمر می پردازید. وقتی اولین بار تغییر دندان هایتان را در آینه ببینید، قول می دهم تمام این دردهای جزئی را فراموش خواهید کرد. پس نگذارید ترس از یک درد موقتی، شما را از رویای همیشگی تان دور کند.
پاسخ به سوالات پرتکرار
شاید لحظه ای که می جوید کمی درد بگیرد، اما با افزایش جریان خون در لثه، باعث می شود درد کلی زودتر تمام شود و دندان سریع تر جا بیفتد.
نه لزوماً. بعضی مراحل درمان حرکات کوچک تری دارند. اگر پلاک کاملاً روی دندان کیپ شده، یعنی دارد کارش را می کند.
بله، اگر لثه هایتان زخم شده یا خیلی حساس است، استفاده موقت از این ژل ها می تواند آرام بخش باشد.
وقتی می پرسند آیا ارتودنسی نامرئی درد معمولاً منظورشان چند پلاک اول در شروع درمان هست. در آغاز استفاده از چند سری اول کمی عجیب و غریب است چون دندان ها هنوز به حرکت عادت نکرده اند. بعد از آن همه چیز راحت تر می شود.