آیا در طول درمان ارتودنسی می توان آدامس جوید؟

خیلی از افراد عادت دارند برای رفع بوی بد دهان، کاهش استرس یا فقط از روی تفریح، همیشه یک آدامس گوشه دهان شان داشته باشند. اما لحظه ای که دستگاه های ارتودنسی روی دندان هایتان قرار می گیرد، قوانین بازی کاملاً عوض می شود. متخصصین ارتودنسی معمولاً لیست بلندبالایی از “نبایدها” را به شما می دهند و در صدر این لیست، معمولاً “آدامس” قرار دارد.

شاید با خودتان فکر کنید که یک تکه آدامس نرم که نمی تواند به سیم های فلزی آسیبی بزند، اما واقعیت این است که جویدن آدامس در زمان ارتودنسی یکی از اصلی ترین دلایل مراجعات اورژانسی، شکستن ابزارها و عقب افتادن درمان است. بیایید بی تعارف ببینیم چرا باید در این دوران، دور آدامس را یک خط قرمز پررنگ بکشید.

آدامس دستگاه ارتودنسی شما را مختلف می کند!

برخلاف غذا که جویده و قورت داده می شود، آدامس خاصیت چسبندگی و کشسانی فوق العاده ای دارد. وقتی شما آدامس می جوید، این ماده چسبناک مثل یک نیروی مزاحم عمل می کند. آدامس دور سیم ها می پیچد، به براکت ها می چسبد و وارد فضاهای ریزی می شود که حتی مسواک هم به آن ها دسترسی ندارد.

نیروی کشش آدامس هنگام جویدن، دقیقاً در جهت مخالف نیرویی است که چسب ارتودنسی تحمل می کند. وقتی شما مدام آدامس را می کشید و فشار می دهید، در واقع دارید تک تک اجزای دستگاه را به چالش می کشید تا از جای خود کنده شوند. جویدن آدامس در زمان ارتودنسی مثل این است که سعی کنید با یک طناب، قطعات دقیق و تنظیم شده را از جایشان بکنید.

آسیب های مشخصی که آدامس به بریس های شما وارد می کند

شاید فکر کنید “من مراقبم و طوری می جوم که نچسبد”، اما آسیب های آدامس فقط به چسبیدن محدود نمی شود. این آسیب ها می تواند ساختاری باشد:

۱. کج شدن و تاب برداشتن سیم اصلی (آرچ وایر)

سیم ارتودنسی مسیر حرکت دندان ها را مشخص می کند. این سیم ها به خصوص در مراحل اولیه درمان، نازک و انعطاف پذیر هستند. فشار مداوم و تکراری ناشی از جویدن یک ماده لاستیکی، می تواند باعث خم شدن ظریف این سیم شود. سیم کج شده، یعنی دندان ها به سمت مسیر اشتباهی هدایت می شوند و این یعنی درمان شما از مسیر خارج می شود بدون اینکه حتی متوجه شوید.

۲. شل شدن حلقه های فلزی (بندهای ارتودنسی)

بندهای ارتودنسی حلقه هایی هستند که دور دندان های آسیاب انتهایی قرار می گیرند. حرکت مداوم جویدن آدامس می تواند چسب زیر این حلقه ها را حل کرده و آن ها را لق کند. لق شدن بند نه تنها باعث می شود لنگرگاه ارتودنسی از کار بیفتد، بلکه فضای خالی ایجاد شده زیر آن، مکانی عالی برای پوسیدگی دندان می شود.

۳. شکستن و کنده شدن براکت ها

این شایع ترین اتفاق است. آدامس به قلاب های کوچک براکت گیر می کند و با یک حرکت ناگهانی فک، براکت از روی دندان کنده می شود. کنده شدن هر براکت به معنی یک جلسه اضافه دندانپزشکی و توقف حرکت دندان تا زمان تعمیر آن است.

بیشتر بخوانید: دلیل شل شدن براکت های ارتودنسی جدید چیست؟ (+ راه حل ها)

حتی آدامس های بدون قند هم بی خطر نیستند

تبلیغات زیادی در مورد آدامس های بدون قند (Sugar-free) و مفید بودنشان برای دندان می شنوید. درست است که این آدامس ها قند ندارند و خطر پوسیدگی شان کمتر است، اما وقتی صحبت از ارتودنسی است، مشکل ما “قند” نیست، مشکل ما “چسبندگی و مکانیک” است.

بله، آدامس های بدون قند کمتر به دندان ها می چسبند، اما همچنان قدرت کافی برای کج کردن سیم ها یا گیر کردن دور براکت ها را دارند. بنابراین، در مبحث جویدن آدامس در زمان ارتودنسی، تفاوت زیادی بین باقند و بی قند وجود ندارد؛ هر دو از نظر فیزیکی خطرناک هستند.

آیا آدامس جویدن باعث کاهش درد ارتودنسی می شود؟

برخی افراد ادعا می کنند که جویدن آدامس باعث افزایش جریان خون و کاهش درد ناشی از سفت کردن سیم ها می شود. اگرچه جویدن ملایم چیزهای نرم می تواند کمک کننده باشد، اما آدامس به دلیل نیروی زیادی که برای جویدن مداوم طلب می کند، باعث خستگی عضلات فک و وارد شدن شوک های ناگهانی به دندان های حساس می شود. در واقع، جویدن آدامس در زمان ارتودنسی می تواند درد و حساسیت دندان هایی که تازه حرکت کرده اند را تشدید کند.

چرا باید دور آدامس را خط بکشید؟

برای اینکه عواقب این کار را یکجا ببینید، به جدول زیر نگاه کنید:

اگر وسوسه شدید و خرابکاری پیش آمد چه کنید؟

اگر به هر دلیلی نتوانستید جلوی خودتان را بگیرید (یعنی آدامس خوردید) و حالا تکه های آن به بریس هایتان چسبیده، خونسردی خود را حفظ کنید و به این نکات توجه فرمایید:

• سعی نکنید با خشونت آدامس را بکنید، چون ممکن است سیم را بشکنید.
• از یک مسواک نرم استفاده کنید و به آرامی سعی کنید ذرات را جدا کنید.
• اگر آدامس دور سیم پیچیده، با احتیاط فراوان و با کمک نخ دندان سعی کنید آن را خارج کنید.
• دقت کنید که آیا براکت یا سیمی شل شده است یا خیر.
• اگر احساس کردید چیزی آسیب دیده، سریعاً با مطب تماس بگیرید.

پس دوباره تاکید می شود که …

 واقعیت این است که هیچ لذت کوتاه مدتی از جویدن آدامس، ارزش دردسرهای شکستن دستگاه، هزینه های اضافی تعمیر و طولانی شدن درمان را ندارد. این دوران بالاخره تمام می شود و شما می توانید تا آخر عمر با خیال راحت آدامس بجوید، اما الان، بهترین لطف به دندان هایتان، دوری مطلق از هر نوع آدامس است.

سوالات متداول در خصوص جویدن آدامس در زمان ارتودنسی