آیا تبخال واقعا درمان قطعی دارد؟ (پزشکان پاسخ می دهند)

تبخال، یک وضعیت آزاردهنده و اغلب ناراحت کننده است که بسیاری از ما آن را در مقطعی از زندگی خود تجربه کرده ایم. در این مقاله، علل، علائم، گزینه های درمانی و راهکارهای پیشگیری از تبخال را بررسی خواهیم کرد.

تبخال چیست؟

تبخال در اصل زخم ها یا تاول‌های کوچک و پر از مایعی هستند که معمولاً روی یا اطراف لب‌ها، دهان یا بینی ظاهر می‌شوند. آنها توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) ایجاد می شوند که بسیار مسری است.

این بیماری (اگر بتوان به آن بیماری گفت) از لحظه بروز تا زمانی که برطرف می شود معمولاً مراحلی را طی می کند. این زخم با احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش شروع می شود و به دنبال آن یک تاول تشکیل می شود و در نهایت تاول می ترکد و قبل از بهبود کامل ممکن است زخم نیز ایجاد کند.

علل تبخال چیست؟

علت اصلی تبخال همانطور که اشاره شد ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) است. این ویروس بسیار مسری است و می تواند به راحتی از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا یا با استفاده از وسایل مشترک مانند ظروف، حوله یا بالم لب منتقل شود.

هنگامی که ویروس وارد بدن می شود، تا زمانی که توسط عوامل خاصی مانند استرس، ضعف سیستم ایمنی، یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید تحریک شود، در سلول های عصبی نهفته باقی می ماند. اما بعد از تحریک شدن خود را نمایان کرده و علائمش مشاهده می شود.

علائم این وضعیت چیست؟

علائم تبخال مختلف بوده و حتی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما برخی از علائم رایج آن عبارتند از:

• احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در اطراف لب یا دهان
• تورم و قرمزی در ناحیه زخم
• تشکیل تاول های کوچک پر از مایع به صورت متمرکز یا حتی گاها پراکنده
• ترکیدن تاول ها و خروچ ترشحات
• پوسته پوسته شدن تاول ها
• بروز زخم
• خارش یا ناراحتی

روش درمان تبخال چیست؟

در حالی که تبخال به طور کلی و به صورت 100% قابل درمان نیست، اما چندین گزینه درمانی برای کمک به کاهش علائم و تسریع روند بهبودی آن وجود دارد. این روش ها در واقع شامل استفاده از داروهای بدون نسخه، مصرف داروهای تجویزی و یا حتی استفاده از انواع داروهای طبیعی است.

تهیه داروهای بدون نسخه

کرم ها یا پمادهای بدون نسخه حاوی مواد ضد ویروسی مانند دکوسانول یا بنزیل الکل می توانند به کاهش مدت زمان و شدت تبخال کمک کنند. علاوه بر این، مسکن‌ها و داروهای ضد درد خوراکی می‌توانند به طور موقت ناراحتی ناشی از این زخم های رایج را تسکین دهند.

مصرف داروهای تجویزی

در موارد شدیدتر و زمانی که تبخال به صورت مکرر یا مزمن تجربه می شود، پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی مانند آسیکلوویر، والاسیکلوویر یا فامسیکلوویر را برای شخص تجویز کند.

این داروها می توانند به کاهش دفعات و شدت شیوع بیماری کمک کنند و ممکن است به صورت خوراکی یا موضعی مصرف شوند. در نظر داشته باشید که این داروها میبایست تنها با نسخه پزشک تهیه و استفاده شوند و لطفا از مصرف بدون نسخه به صورت سرخود اجتناب کنید.

استفاده از داروها و درمان های طبیعی

به جز روش های دارویی، چندین درمان طبیعی نیز وجود دارند که می توانند به تسکین زخم و بهبودی آن کمک کند. این موارد شامل استفاده از ژل آلوئه ورا، بادرنجبویه یا روغن درخت چای در ناحیه آسیب دیده است. علاوه بر این، تمیز و مرطوب نگه داشتن ناحیه زخم می تواند به روند بهبودی و درمان تبخال کمک کند.

چطور از بروز تبخال پیشگیری کنیم؟

پیشگیری از تبخال اغلب به منظور کاهش محرک ها و حفظ یک سبک زندگی سالم در نظر گرفته می شود. ما در این بخش تنها  چند راهکار پیشگیری موثر برای جلوگیری از بروز این زخم ها را معرفی می کنیم:

تغییر سبک زندگی

ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی می تواند به پیشگیری از تبخال کمک کند. این تغییرات می تواند شامل پرهیز از تماس مستقیم با افراد آلوده، استفاده نکردن از وسایل شخصی دیگران و رعایت بهداشت با شستن مرتب دست‌ها و مرطوب نگه داشتن لب‌ها می‌شود.

تغییرات رژیم غذایی

حفظ یک رژیم غذایی متعادل و ترکیب غذاهای غنی از لیزین، مانند محصولات لبنی، ماهی و حبوبات، در عین حال کاهش غذاهای غنی از آرژنین مانند آجیل، شکلات و کافئین، ممکن است به جلوگیری از شیوع تبخال کمک کند.

مدیریت استرس

استرس می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و باعث شیوع تبخال شود. درگیر شدن در فعالیت های کاهش دهنده استرس مانند مدیتیشن، ورزش و خواب کافی می تواند به جلوگیری از شعله ور شدن این زخم ها کمک کند.

محافظت در برابر آفتاب

قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند باعث شیوع و بروز هرچه بدتر تبخال شود. استفاده از بالم لب با SPF، استفاده از کلاه لبه پهن و پرهیز از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید می تواند به محافظت از لب های شما در برابر اشعه های مضر خورشید کمک کند.

در خصوص تبخال چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بیشتر تبخال ها در عرض 7 تا 10 روز خود به خود بهبود می یابند. با این حال، مشورت با پزشک در موارد زیر ضروری است:

• اگر زخم ها شدید هستند و بیش از دو هفته طول می کشند یا با علائم دیگری همراه هستند
• اگر تبخال عود کننده است و در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد می کند
• اگر زخم ها در ناحیه چشم قرار دارند
• اگر شما دارای سیستم ایمنی ضعیف یا سایر بیماری های زمینه ای هستید

عوارض تبخال چیست؟

در حالی که این زخم ها به طور کلی بی ضرر در نظر گرفته کی شوند، اما برخی از عوارض بالقوه در خصوص آن ها وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید:

• عفونت های ثانویه: باکتری ها ممکن است وارد پوست شکسته تبخال شده و منجر به عفونت ثانویه شوند. اگر متوجه افزایش قرمزی، تورم یا چرک شدید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
• انتشار ویروس: تبخال بسیار مسری است و ویروس می تواند از طریق تماس مستقیم به سایر نقاط بدن شما یا افراد دیگر منتقل شود. از دست زدن به زخم ها خودداری کنید و برای جلوگیری از انتشار ویروس، بهداشت را رعایت کنید.
• تأثیر عاطفی: به طور کلی این زخم ها می تواند ناخوشایند بوده و ممکن است باعث خجالت از ظاهر صورت شود. اگر به دلیل تبخال های مکرر دچار مشکلات عاطفی هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

نکات پایانی در خصوص این زخم رایج دهانی

تبخال که توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) ایجاد می شود، می تواند هم ناراحت کننده و هم خسته کننده باشد. در حالی که هیچ درمانی برای آن وجود ندارد، اما گزینه های درمانی مختلفی برای کاهش علائم و تسریع روند بهبودی آن در دسترس است. علاوه بر این، رعایت بهداشت، مدیریت استرس، محافظت از خود در برابر نور خورشید و حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند به جلوگیری از شیوع تبخال کمک کند. اگر این زخم در شما شدید یا مکررا تجربه می شود، بهتر است برای تشخیص و درمان مناسب با یک پزشک صحبت کنید.