با این روش ها جلوی زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی را بگیرید
یکی از مشکلات رایج در روزهای اول درمان ارتودنسی، احساس سوزش یا زخم شدن بافت های نرم دهان (مثل لب ها و گونه ها) است. براکت های ارتودنسی، با وجود تأثیرشان در صاف کردن دندان ها، ممکن است در ابتدا باعث این ناراحتی ها شوند. به همین منظور ما در این مقاله دلایل زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی را توضیح می دهیم. همچنین چند راهکار ساده برای مدیریت این وضعیت را با هم مرور می کنیم.
علت زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی چیست؟
براکت های ارتودنسی قطعات کوچکی هستند که با چسب خاصی روی دندان ها قرار می گیرند. آن ها به کمک سیم و کش ارتودنسی، نیروهای ملایمی به دندان ها وارد می کنند تا آن ها را حرکت دهند. این وسایل معمولاً از فلز یا سرامیک ساخته می شوند و سطح کاملاً صاف و صیقلی ندارند.
بنابراین در هفته های اول درمان، لب ها و گونه های شما به این اجسام خارجی عادت ندارند. تماس مداوم بافت نرم داخل دهان با لبه های براکت یا سیم های بیرون زده می تواند باعث تحریک، التهاب یا زخم های سطحی شود. این تماس ها به خصوص وقتی صحبت می کنید، غذا می خورید یا در خواب هستید، بیشتر می شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض زخم های ارتودنسی هستند؟
بعضی از افراد بیشتر از بقیه ممکن است با مشکل زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی روبرو شوند:
| / | توضیحات |
|---|---|
| نوجوانان و کودکان | چون بافت نرم دهان آن ها حساس تر و نازک تر است و مدت زمان بیشتری طول می کشد تا به حضور براکت ها عادت کنند. |
| افرادی که لب های نازک یا فک برجسته تری دارند | در این حالت، تماس بین براکت ها و بافت های نرم دهان بیشتر می شود که می تواند منجر به تحریک و زخم شود. |
| بیمارانی با ارتودنسی فشرده یا دندان های بسیار نامرتب | وقتی براکت ها با تراکم بیشتری روی دندان ها قرار می گیرند، نقاط تماس بیشتری با مخاط دهان ایجاد می شود و احتمال زخم افزایش می یابد. |
| افراد در مراحل اولیه درمان: | معمولاً این ناراحتی ها در چند هفته اول، یعنی تا حدود هفته سوم یا چهارم درمان، بیشتر دیده می شوند. پس از این دوره، دهان به تدریج به حضور براکت ها عادت می کند و این مشکلات کمتر می شوند. |
چگونه می توان این زخم ها را کنترل یا پیشگیری کرد؟
احساس سوزش یا زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی مخصوصا در روزهای اول، کاملاً طبیعی است. اما لازم نیست تحملش کنید! با این راهکارها می توانید این ناراحتی ها را کم کرده و دوران درمان راحت تری داشته‌باشید:
۱. حتما موم ارتودنسی استفاده کنید
موم مخصوص ارتودنسی مثل یک بالشتک نرم عمل می کند. کافی است یک تکه کوچک از آن را بردارید، گرمش کنید و روی آن قسمت از براکت یا سیمی که دهانتان را اذیت می کند، بچسبانید.
این موم یک سد محافظ ایجاد می کند و اجازه نمی دهد لبه های تیز به بافت نرم دهان آسیب برسانند. یادتان باشد قبل از غذا خوردن موم را بردارید و فقط روی براکت خشک بچسبانید.
۲. آب نمک غرغره کنید که ساده ترین روش تسکین درد است
شست وشوی دهان با آب گرم و نمک (چند بار در روز) می تواند معجزه کند! نمک خاصیت ضدالتهابی دارد و به بهبود سریع تر زخم ها و کاهش تورم کمک می کند. می توانید با مشورت دندانپزشکتان از دهان شویه های مخصوص ضدباکتری هم استفاده کنید.
۳. سعی کنید در ابتدای درمان غذاهای نرم بخورید
برای جلوگیری از زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی مخصوصا در روزهای اول، بهتر است از خوردن غذاهای سفت، ترد یا چسبنده پرهیز کنید. این غذاها ممکن است باعث تحریک بیشتر لبه های براکت و تشدید زخم ها شوند.
به جایش، غذاهای نرم و آبکی مثل سوپ، پوره، ماست و اسموتی را امتحان کنید تا دهانتان فرصت پیدا کند به براکت ها عادت کند.
بیشتر بخوانید: تغذیه در زمان ارتودنسی (لیست غذاهای نرم + غذاهای ممنوعه ارتودنسی)
۴. ژل های تسکین دهنده برای آرامش فوری
اگر درد یا التهاب شدید است، می توانید از ژل های موضعی تسکین دهنده (که دندانپزشکتان تجویز می کند)، استفاده کنید. این ژل ها می توانند به صورت موقت درد را کم کنند. حواستان باشد فقط روی قسمت آسیب دیده استفاده کنید و آن ها را قورت ندهید.
چه زمانی باید به ارتودنتیست مراجعه کرد؟
اگر با وجود رعایت تمام نکات بهداشتی و استفاده از موم یا داروهای موضعی، زخم های دهانتان بعد از یک هفته بهتر نشدند، یا اگر علائمی مثل:
- خونریزی
- تورم
- تب
- یا بوی بد دهان را مشاهده کردید
حتماً باید به ارتودنتیست مراجعه کنید. در بعضی موارد، ممکن است سیم های تیز یا براکت های شکسته باعث آسیب مداوم شوند و نیاز به اصلاح یا تعویض داشته‌باشند. در چنین شرایطی، مراجعه به متخصص ارتودنسی برای بررسی دقیق و رفع مشکل، حتما ضروری است.
پرسش های متداول در خصوص احتمال زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی
خیر، استفاده دائمی توصیه نمی شود. موم فقط برای تسکین موقت در مراحل اولیه درمان یا زمانی که زخم فعال وجود دارد مناسب است. در صورت استفاده دائمی، خطر رشد باکتری ها افزایش می یابد.
خیر، تفاوت قابل توجهی بین براکت فلزی و سرامیکی از نظر ایجاد زخم وجود ندارد. زبری سطح، موقعیت براکت و نحوه قرارگیری سیم ها نقش مهم تری دارند.
پمادهای آفت یا ژل های دهانی فقط به عنوان تسکین دهنده قابل استفاده‌اند. آن ها علت اصلی زخم (تماس مکانیکی با براکت) را برطرف نمی کنند، اما به بهبود علائم ناشی از زخم شدن لب و دهان در طول ارتودنسی کمک می کنند.