7 علت حساسیت دندان ها و تمام روش های درمان و تسکین آن

حساسیت دندان یک مشکل بسیار شایع دندانی مخصوصا در میان ما ایرانی هاست. این مشکل چیزی شبیه تیر کشیدن دندان و یا درد دندان حین خوردن و آشامیدن مواد سرد و گرم (یا اسیدی) است. حساسیت می تواند علامت تحلیل مینای دندان و بیرون زدن دنتین یا عاج دندان باشد یا اینکه نشانه‌ای از تحلیل لثه و بیرون زدن ریشه دندان باشد. این مشکل بیشتر در افراد بین 20 تا 40 ساله رخ می دهد.

چه عواملی باعث ایجاد دندان های حساس می شود؟

تمیز کردن دندان ها با فشار نامناسب مسواک

برای مسواک زدن هیچ نیازی به وارد کردن فشار به مسواک و دندان ها نیست. با یک حرکت ساده و ملایم هم می توان دندان ها را تمیز کرد. بدون آنکه به آن ها آسیبی وارد شود. افرادی که حین مسواک زدن فشار زیادی به دندان ها وارد می کنند؛ قطعا به مرور زمان حساسیت دندان را تجربه خواهند کرد.

روش صحیح مسواک زدن با استفاده از مسواک نرم و حرکات ملایم در جهت عمودی و گردشی بر روی سطح دندان‌ها انجام می‌شود. این کار باعث از بین بردن پلاک، پیشگیری از پوسیدگی دندانی، التهاب لثه و بیماری‌های دیگر می‌شود.

تحلیل مینای دندان

تحلیل یا از دست دادن مینای دندان به فرسایش یا فرسودگی خارجی ترین لایه محافظ دندان که همان مینا باشد، اشاره دارد. این مساله می تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند:

• غذاها و نوشیدنی های اسیدی
• مصرف بیش از حد مواد قندی یا اسیدی
• مسواک زدن تهاجمی
• دندان قروچه
• رفلاکس اسید
• یا برخی شرایط پزشکی رخ دهد.

تحلیل لثه

تحلیل رفتن لثه به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن بافت لثه اطراف دندان‌ها کوتاه می‌شود یا به عقب می رود . در این وضعیت ریشه دندان در معرض دید قرار می‌گیرد. این مساله می تواند ناشی از عواملی مانند:

• بیماری پریودنتال
• مسواک زدن تهاجمی
• بهداشت نامناسب دهان
• تغییرات هورمونی
• استعداد ژنتیکی
• یا عادات خاصی مانند مصرف دخانیات باشد.

بیماری لثه

بیماری‌های لثه که به آن بیماری‌های پریودنتال نیز گفته می‌شود، وضعیتی التهابی هستند که بر بافت‌های لثه و ساختارهای نگهدارنده دندان‌ها تأثیر می‌گذارند. آنها از ژنژیویت خفیف که با التهاب لثه مشخص می شود تا اشکال شدیدتر مانند پریودنتیت، که شامل عفونت و از بین رفتن بافت های لثه و از دست دادن استخوان است، متغیر هستند.

بیماری های لثه عمدتاً به دلیل تجمع پلاک های باکتریایی به دلیل اقدامات ناکافی بهداشت دهان ایجاد می شوند. علائم شایع این بیماری ها عبارتند از قرمزی، تورم، خونریزی لثه، بوی بد دهان و لق شدن و حساسیت دندان ها.

دندان قروچه

دندان قروچه یا براکسیم به هم سابیده شدن دندان ها به صورت ارادی یا ناخودآگاه در خواب و بیداری اشاره دارد. ساییده شدن دندان ها به هم می تواند مینای دندان را از بین ببرد و به عاج آسیب بزند.

سایر علل دندان حساس عبارتند از:

• پر کردن دندان: گاهی اوقات افرا پس از پر شدن دندان به صورت طبیعی ممکن است در مدت کوتاهی با حساسیت مواجه شوند که زودگذر بوده و حای نگرانی ندارد.
• بلیچینگ دندان: برخی از افراد که اقدام به سفید کردن دندان یا بلیچینگ می کنند ممکن است تا مدت کوتاهی پس از آن با حساس شدن دندان ها مواجه شوند. البته اگر با لیزر بلیچینگ انجام شود هیچگونه حساسیتی در کار نخواهد بود.

علائم حساسیت دندان چه زمان تشدید می شود؟

قرار نیست افراد دارای دندان های حساس همواره علائم آن را تجربه کنند. این افراد در برخی شرایط متوجه می شوند که علائم تشدید یا حتی شروع می شود:

• به عنوان مثال حین مصرف یک غذای گرم یا نوشیدنی ها سرد و داغ؛ علائم حساسیت شروع می شود.
• همچنین برخی افراد حین مصرف نوشیدنی ها یا غذاهای اسیدی چنین حالتی را تجربه‌می‌کنند.

اگر دندان حساس داشته باشم باید از انجام چه اقداماتی پرهیز کنم؟

• ممکن است متوجه شوید نوشیدنی های گرم، سرد، شیرین یا اسیدی یا غذاهایی مانند بستنی می توانند برای شما حساسیت ایجاد کند یا علائم شما را بدتر کند. بنابراین از مصرف این موارد خودداری کنید.

• همچنین اگر حین تمیز کردن دندان ها از آب شیر استفاده می کنید و علائم شما تشدید می شود، به جای آب شیر از آب ولرم استفاده کنید.
• وقتی در معرض هوای خیلی سرد یا خیلی گرم هستید نیز تلاش کنید تا زیاد دهان خود را باز نکنید.

درمان دندانپزشکی حساسیت دندان ها چیست؟

افرادی که دندان حساس دارند می توانند از دندانپزشکان کمک بگیرند. در واقع اگر چند هفته از حسایت میگذرد و علائم آن پایان نیافته باید به دندانپزشک مراجعه شود. تیم دندانپزشکی طی یک جلسه کوتاه دندان ها را معاینه می کند و علت و درمان را مشخص می کنند. آن ها با کمک محصولات ضد حساسیت علائم فرد را تسکین می دهند.

• به عنوان مثال از ژل های حاوی فلوراید موضعی یا فلوراید وارنیش برای اینکار استفاده می کنند. اینکار شاید لازم باشد طی چند جلسه انجام شود. و بر اساس شدت حساسیت ممکن است حتی چند هفته زمان نیاز باشد تا حساسیت دندان ها درمان شود.
• در موارد شدیدتر؛ دندان با روش هایی مانند باندینگ کامپوزیت دندان پوشانده‌می شود. و یا اینکه اگر ریشه دندان در معرض دید باشد با کمک جراحی پیوند لثه مشکل برطرف خواهد شد.

درمان خانگی حساس شدن دندان ها چیست؟

به محض اینکه متوجه شدید دندان هایتان با حساسیت روبرو است استفاده از خمیر دندان هایی معمولی  مخصوصا خمیر دندان های سفید کننده دندان را متوقف کنید. به جای هر نوع خمیر دندانی، یک خمیر دندان مخصوص دندان های حساس بخرید.

این خمیر دندان ها حاوی فلوراید هستند و می توانند به حفاظت بیشتر دندان در برابر عوامل حساسیت زا کمک کند. می توانید خمیر دندان را مستقیما به سطح دندان ها اعمال کنید تا تاثیر بیشتری داشته باشد.

چطور از حساس شدن دندان ها پیشگیری کنیم؟

برای جلوگیری از حساسیت دندان ها به موارد و نکات زیر توجه کنید:

• سعی کنید دندان های خود را با خمیر دندان های حاوی فلوراید دو نوبت در شبانه روز مسواک بزنید
• برای هر نسبتی از حساسیت دندان سعی شود از خمیردندان های مخصوص دندان های حساس استفاده شود
• مسواکی که با آن دندان ها را تمیز می کنید باید دارای موهای نرم باشد و به صورت اصولی مسواک بزنید
• مسواک خود را پس از بیماری یا هر 3 ماه یکبار تعویض کنید
• بلافاصله بعد از اینکه چیزی می خورید مسواک نزنید. صبر کنید تا دست کم 1 ساعت زمان بگذرد
• غذاهای شیرین، و نوشیدنی های گازدار و اسیدی کمتری میل کنید
• اگر دندان قروچه دارید حتما برای درمان و مدیریت آن به دندانپزشک مراجعه کنید
• اگر قصد انجام بلیچینگ دندان دارید پیش از آن با دندانپزشک صحبت کنید
• به طور منظم به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.

پاسخ به سوالات رایج